MODLITWA CHRZEŚCIJAŃSKA
Modlitwa w życiu religijnym zajmuje naczelne miejsce . Jest ona wyrazem życia religijnego i miarą jego stopnia . W normalnym wypadku religijność każdego wyraża się w podejmowanych przez niego modlitwach i ich rodzaju , w czasie poświęconym na modlitwę .
Określenie modlitwy
Za podstawę określenia przyjmuje się nazwę oratio co oznacza w języku polskim modlitwa . Określenie słowa oratio pochodzi od orare , co oznacza mówić , prosić , błagać . Pochodne od tego słowa jest adorare , wzmocnione przyimkiem ad – do czyli zanosić modlitwy , czy też przykładać się do prośby , błagania . Lecz słowo adorare posiada własne znaczenie – uwielbiać , a adoratio znaczy uwielbienie . Wobec tego słowne określenie modlitwy w oparciu o nazwę łacińską oznacza mówienie do Boga , zanoszenie do Niego prośby , oraz uwielbienie Boga .podobne znaczenie posiada polskie słowo modlitwa , chociaż pochodzi z nieco innego tematu . Słowo modlitwa pochodzi od słowa modła , a ono oznacza ; dar , ofiara , prośba . W staropolskim języku używało się słowa namodlony co miało znaczenie uprzykrzonej prośby . Pojęcie uprzykrzona prośba może oznaczać wciąż zanoszoną modlitwę , prośbę pełną ufności. Wobec tego modlitwa jest wpatrywaniem się i urabianiem dla tych , którzy wpatrują się w Boga . Modlitwa ukazuje się jako podniesienie się człowieka do pewnej łączności z Bogiem . Jakie jest to podniesienie się człowieka do Boga ? Odpowiedzi na to pytanie , trzeba przede wszystkim poszukać w słowie Bożym , które ukazuje historię zbawienia , mówi o podniesieniu człowieka do żywej łączności z Bogiem oraz podaje wzory przeżywania tej łączności .
Modlitwa w ujęciu biblijnym
W modlitwie przekazanej przez historię zbawienia można rozróżnić dwa etapy , modlitwę Starego Przymierza i modlitwę Nowego Testamentu . Na pewno te dwa etapy modlitwy chrześcijańskiej nie są sobie przeciwne . Raczej istnieje między nimi duża zbieżność . Oparte są bowiem na jednym źródle – Bogu , który w pełni objawia siebie . Jeśli istnieje pomiędzy nimi jakaś różnica , pochodzi ona ze stopnia objawienia się Boga w Starym Przymierzu i z pełni tego objawienia w Jezusie Chrystusie . Stąd w modlitwie chrześcijańskiej jest pełne czerpanie ze wzorów modlitwy oraz tekstów modlitewnych Starego Testamentu .
MODLITWA STAREGO PRZYMIERZA
Już w opisie stworzenia człowieka zaczynają się przedziwne odniesienia Boga do człowieka , jakże różne od Jego kontaktów z innymi swymi stworzeniami . Bóg pochyla się nad człowiekiem , którego ulepił z mułu ziemi i tchnie w niego życie . Stworzył bowiem człowieka na obraz i podobieństwo swoje i od pierwszej chwili stworzenia powołał go do uczestnictwa w swoim życiu . Nawiązuje się bliskość pomiędzy Bogiem a człowiekiem , której autorem jest Bóg . To On nawiązuje żywe kontakty z człowiekiem ; dając siebie , uczy człowieka jego prawdziwej wielkości , zrozumienia kim jest . Człowiek dopuszczony przez Boga do najbardziej intymnego zjednoczenia z Bogiem musi mieć świadomość swej zależności od Pana , całe swe istnienie przyrodzone i nadprzyrodzone i nadprzyrodzoną łaskę zawdzięcza swemu Stwórcy .
Właściwy okres przymierza , zbudowany na tym samym obdarzeniu ze strony Boga , zaczyna się wraz z Abrahamem . Jakże wiele jest modlitwy w jego życiu i to jakiej modlitwy ! Na modlitwie słyszy swoje : „ Wyjdź z domu ojca swego … Idź „ ( Rdz 12 , 1 – 3 ) . W miejscach , w których bardziej wyraziście przeżywał spotkania z Panem , Pan uznaje jego wierność i uległość Jego słowu , a na dowód swej przyjaźni do niego , przychodzi w gościnę , którą Księga Wyjścia opisuje w słowach „ Trzech widział , a jednego adorował „ . Abraham obdarzony zaufaniem Pana odnośnie losów Sodomy , prowadzi swoje serdeczne targi z Bogiem o los grzesznych miast. Ileż doświadczenia modlitewnego niesie z sobą wydarzenie związane z ofiarą Izaaka ! I zawarcie wiecznego przymierza z Bogiem ! ( Rdz 12 ; 18 – 22 ).
Podobne doświadczenia modlitewne przeżywa Jakub . Do szczególnych wydarzeń trzeba zaliczyć jego walkę z Bogiem i sen świętej drabiny , który doprowadził go do stwierdzenia : „ Zaprawdę straszliwe jest to miejsce , a ja nie wiedziałem … prawdziwie święte i brama niebios „ ( Rdz 28 , 16 – 17 ) . To doświadczenie wprowadza go w świadomość obecnego Boga na każdym miejscu i w każdej chwili jego życia . ( Rdz 28 , 10 – 22 ; 25 – 32 )
W ramach starego przymierza z Bogiem spotyka się rozmowy Mojżesza z Panem na Górze Synaj , w namiocie pojednania , po których jego twarz jaśniała ; także rozmowy , które były targami z Panem wyjednujące przebaczenie Ludowi . Jakże podobny sposób ma modlitwa Anny , żony Elkna , która tak ją określiła , odpowiadając na zarzuty Helego ; „ Wylałam tylko duszę swoją przed Panem … Z nadmiaru zmartwienia i boleści duszy cały czas mówiłam „ ( 1 Sm 1 , 15 – 16 ) . Podobna jest modlitwa jej syna Samuela ; staje przed Bogiem z gotowością przyjęcia Jego słowa ; „ Mów Panie , sługa twój słucha „ , a życiem swoim potwierdza te słowa uległości
( 1 Sm , 3 ) .
Nie sposób tu wymienić proroka Eliasza , pełnego żarliwości o chwałę Pana Zastępów , który stał zawsze w obliczu Boga żywego , wraz z jego rozmową z Panem na Górze Herob . Jak on znał Pana ! Wiedział , że Bóg nie jest w burzy ani w piorunach , że nie jest w ogniu ani w gwałtownej wichurze . Bóg przychodzi jak lekki powiew . Tak ujrzał przychodzącego Pana ( 1 Krl , 17 ) . I pozostali prorocy rozmawiają z Bogiem i mówią o Bogu , który jest miłością , przyjacielem , oblubieńcem . Do tego dochodzi cała modlitwa psalmami .
Modlitwa ma kształt dialogu , Bóg mówi poucza wzywa , a człowiek odpowiada . U podstaw odniesienia człowieka do Boga , jest bezgraniczne zawierzenie Bogu , powierzenie się w Jego ręce . Człowiek winien zwracać się do Boga jak do Ojca . Podstawowym aktem ze strony człowieka jest wiara i przez nią słuchanie słowa Bożego . Przyjęcie łaski darmo danej przez Boga .
Poszczególne przykłady mówią o modlitwie pojedynczych ludzi , chociaż odnajdujemy w Starym Testamencie modlitwy wspólne jako wyraz wiary całego Ludu .
MODLITWA NOWEGO PRYMIERZA
Wraz z przyjściem na świat Jezusa Chrystusa rozpoczyna się nowy okres w dziejach modlitwy . Jego modlitwa , umiłowanego Syna Bożego , zawiera w sobie pełnię modlitwy , jakiej godzień jest Ojciec . Równocześnie będąc człowiekiem istotowo zjednoczonym z bóstwem w jednej osobie Słowa . Wypełnia najskrytsze oczekiwania człowieka , podniesionego do stanu łaski i wezwanego do zjednoczenia z Bogiem w miłości . Nowość modlitwy chrześcijańskiej leży w tajemnicy wcielenia . Jej mocą modlitwa Jezusa jednoczy Go z Ojcem , a dla świata staje się zbawieniem . Chrystus kiedy się modli , mówi Ojcze , a Ojciec przedstawia swego Syna ' „ Mój Syn Umiłowany „ . Najgłębszą treścią Jego modlitwy i jej skutkiem jest poddanie się we wszystkim Ojcu : Przychodząc na świat mówi : Oto idę wypełnić wolę Twoją Boże „ ( Hbr 10 , 5 – 8 ) , a w czasie swego życia na ziemi powie ; „ Moim pokarmem jest pełnić wolę Ojca mojego „ ( J , 39 ) .
Jak to nowe Chrystusa ma się do modlitwy Starego Przymierza ? Nie ulega wątpliwości , że modlitwa chrześcijańska wzrasta na modlitwie Starego Testamentu . Otrzymuje ona jednak istotowe udoskonalenie przez Ducha Świętego i obecność Chrystusa , przez Jego odniesienie jako Syna do Ojca . Ona więc zakorzeniona w Chrystusie , mocą Ducha Świętego , daje uczestnictwo w miłości która jest życiem , a która zarazem jest samą istotą Syna Bożego . Nowością modlitwy chrześcijańskiej jest modlitwa Chrystusa przekazana ludziom .
Modlitwa chrześcijańska jest modlitwą w Duchu Ojca i Syna , który przychodzi z pomocą naszej nieudolności „ ( Rz 8 , 15 ) i w Nim wołamy „ Abba Ojcze „ ( Rz 8 , 15 ) . Tak chrześcijanin który się modli , nie jest sam . Modli się w Chrystusie , wraz z Nim , przez Niego w imię Jego . Zatem chrześcijanin modli się z drugimi , towarzyszącymi wspólnie z nim w Chrystusie . Wszyscy wierzący są jednym Ciałem w Chrystusie .
BLIŻSZE OKREŚLENIE MODLITWY
Jezus jest fundamentem modlitwy chrześcijańskiej . U podstaw każdej modlitwy obecny jest Bóg , który powiedział o sobie ; „ Jestem , który Jestem „ ( Wj 3 , 14 ) . Człowiek wobec tego najpierw musi zdobyć przekonanie o istnieniu i bliskości Boga , słowo Boże mówi o Bogu , który jest ; o Bogu , który mówi , że przyjdzie ; o Bogu , który żyje w Kościele ; o Bogu , który nadchodzi , pragnąc wprowadzić w pełnię swego życia mocą udzielonego człowiekowi Ducha Świętego : o Bogu , który przyjdzie i którego przyjścia oczekujemy w chwale .1
U podstaw każdej modlitwy jest odnalezienie przez wiarę w Boga w sobie , w drugich w świecie, w wydarzeniach ,Urs von Baltazar mówi o potrzebie odnalezienia Boga w swoim małym „ ja „ jakby dojrzewania w nim Bożego „ Ja „ . Wtedy już można odnaleźć w Nim każdego ty .2
Człowiek zawsze odnajdywał Boga dalekiego i bliskiego . Bóg przez człowieka zawsze pojmowany jako bardzo daleki .Bóg jest bardzo bliski o czym poucza objawienie , szczególnie bliski w Jezusie Chrystusie w Nim wydającym za nasze zbawienie i wszczepiającym nas w Siebie .
Głęboko związani z Bogiem przez wiarę i zapatrzeni w Jezusa Chrystusa , żyjący Jego Duchem , pozostawili wzór ludzi rozmodlonych . Do jednych z nich należała św Teresa od Jezusa . Zostawiła nie tylko przykład życia modlitwy , lecz nadto jeszcze swoje pisma , jest mistrzynią modlitwy .Ona to jak bardzo wielu przyznaje , doskonale określa modlitwę chrześcijańską ; Modlitwa wewnętrzna jest to poufne i przyjacielskie z Bogiem obcowanie i wylana , po wiele razy powtarzana rozmowa z tym o którym wiemy , że nas miłuje .” ( Ż 8-5 )
Dlatego radzi się mocno trzymać człowieczeństwa Chrystusa ( Ż 22 ) .
1Rahner K Możliwość wiary dzisiaj str. 104
